ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่

ข้อมูลทั่วไป
โดย บัวอื่น
ข่าวการเสียชีวิตของชาวแม็กซิโกด้วยโรคติดต่อตั้งแต่กลางเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ทำเอาชื่อ “ไข้หวัดหมู(Swine flu)” หรือไข้หวัดใหญ่แม็กซิโก ได้กลายเป็นชื่อโรคที่คนทั่วโลกตื่นตระหนกขึ้นมาทันที
.................................................................................................................
ในอดีตโลกเรามีการระบาดครั้งใหญ่ของไข้หวัดใหญ่มาแล้ว 3 รอบได้แก่
ครั้งที่ 1 "ไข้หวัดใหญ่สเปน" (Spanish Flu) ในปีคศ. 1918 หรือ พ.ศ. 2461 ได้เกิดการระบาดของไข้หวัดชนิด [A (H1N1)] นับเป็นความสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ ประมาณว่าเกิดการติดเชื้อร้อยละ 20-40 ของประชากรโลกและมีผู้เสียชีวิต20 ล้านคน พบผู้ป่วยส่วนใหญ่ในวัยนุ่มสาว อายุ 20-50 ปี



ภาพ: Spanish Flu 1918 ที่มา: http://www.johnfenzel.typepad.com/

ครั้งที่ 2 "ไข้หวัดใหญ่เอเซีย" (Asian Flu) ในปี คศ. 1957 หรือ พ.ศ. ได้มีการระบาดของไข้หวัดชนิด [A (H2N2)] ต้นเหตุมาจากการกลายพันธุ์ไวรัสในเป็ดป่า ในครั้งนี้การระบาดของโรคไม่รุนแรงเท่าครั้งแรก เพราะมีความรู้จากประสบการณ์ในครั้งแรก ทำให้สามารถรับทือได้ดีขึ้น คาดว่ามีคนตายทั่วโลกประมาณ 2 ล้านคน ส่วนใหญ่พบผู้ติดเชื้อในผู้สูงอายุ

ครั้งที่ 3 "ไข้หวัดใหญ่ฮ่องกง" (Hong Kong Flu) ในปี 1968 หรือ พ.ศ. 2511 เป็นการระบาดของเชื้อชนิด [A (H3N2)]เริ่มต้นระบาดที่ฮ่องกง แต่ความเสียหายในครั้งนี้ไม่มากนัก คาดว่ามีเหยื่อโรคร้ายนี้เกือบ 1 ล้านคน สำหรับผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่จะเป็นผู้สูงอายุ

ไวรัสไข้หวัดใหญ่ หรือ Influenza นั้น แบ่งออกเป็น 3 Type ดังนี้
Type A องค์การอนามัยโลก แบ่งย่อยเป็นหลาย subtypes ตามความแตกต่างของ H และ N antigens พบในคนและสัตว์ชนิดต่าง ๆ ได้แก่
- คน พบ 3 ชนิดได้แก่ H1N1, H2N2, H3N2
- ม้า พบ 2 ชนิดได้แก่ H3N8 และ H7N7
- สัตว์ปีก พบทุกชนิดได้แก่ H1-15 และ N1-9
Type B ไม่มี subtype พบเฉพาะในคน
Type C ไม่มี subtype พบในคนและสุกร

“ไข้หวัดหมู(Swine flu)” หรือ ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์แม็กซิโก เริ่มระบาดครั้งแรกในประเทศแม็กซิโก เป็นโรคที่ระบาดจากคนสู่คน และพบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่อยู่ในวัยหนุ่มสาว ซึ่งแตกต่างไปจากไข้หวัดปกติที่มักเป็นในเด็กหรือคนสูงอายุ ปัจจุบันมีผู้เสียชีวิตกว่าหนึ่งร้อยราย และผู้ติดเชื้ออีกพันกว่าราย ส่วนในประเทศอื่นๆ พบผู้ป่วยที่สหรัฐอเมริกาใน 5 รัฐ คือ แคลิฟอร์เนีย เท็กซัส แคนซัส นิวยอร์ค โอไฮโอ นอกจากนี้ยังพบในประเทศเสปนอีกด้วย



ภาพ: A soldier handed out face masks in Mexico City ที่มา: www.nytimes.com

สำหรับประเทศไทย แต่เดิมนั้นก็เรียกโรคชนิดนี้ว่า “ไข้หวัดหมู” แต่เพื่อไม่ให้เกิดความสับสน และเหมาะสมจึงได้เปลี่ยนมาเรียกว่า ไข้หวัดใหญ่แม็กซิโก ซึ่งที่เรียกกันว่า “ไข้หวัดหมู(swine flu)” นั้นก็เพราะ โรคนี้เกิดขึ้นจากเชื้อไวรัสหวัดหมู เป็นโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจของหมู มีสาเหตุมาจากไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ (influenza type A) เชื้อนี้สามารถพบได้ตลอดทั้งปี แต่มักแพร่ระบาดในช่วงฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาว ปกติแล้วคนจะไม่ติดเชื้อไข้หวัดหมู ยกเว้นแต่ว่ามีการไปสัมผัสใกล้ชิดกับหมู ก็อาจติดเชื้อไข้หวัดหมูมาได้ และยังไม่ค่อยพบว่ามีไข้หวัดหมูระบาดจากคนสู่คน แต่จากสถานการร์ล่าสุด เมื่อพบว่ามีการติดต่อเชื้อเชื้อไข้หวัดใหญ่ชนิดเอ สายพันธุ์ H1N1จากคนสู่คน ซึ่งเป็นสายพันธุ์พิเศษในแบบที่พบทั้งในคน นก และหมู จึงเชื่อว่าเกิดจากการที่เชื้อไวรัสกลายพันธุ์ เพราะเชื้อไวรัสไข้หวัดนั้นจะสามารถกลายพันธุ์ มีการแลกเปลี่ยนลักษณะทางพันธุกรรมได้ตลอดเวลา

ไวรัส H1N1 นับเป็นเชื้อ ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ที่ไม่เคยพบมาก่อน เป็นสายพันธุ์ว่า H1N1 เชื้อไข้หวัดใหญ่ใน พันธุ์ใหม่เกิดขึ้นจากกระบวนการ เปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม หรือ “Antigenetic Shift” กลายเป็นเชื้อพันธุ์ใหม่ขึ้นมา ซึ่งเกิดจากการผสมของเชื้อไข้หวัดใหญ่ 3 สายพันธุ์รวมอยู่ด้วยกัน ประกอบด้วย
1.เชื้อไข้หวัดนกที่พบในทวีปอเมริกาเหนือ
2.เชื้อไข้หวัดใหญ่ในมนุษย์
3.เชื้อไข้หวัดหมูที่พบบ่อยในทวีปยุโรปและเอเชีย ผู้ติดเชื้อจะมีอาการคล้ายกับผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่ เช่น ไข้ขึ้นสูง ติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ คลื่นไส้อาเจียน ท้องร่วง และปวดศีรษะรุนแรง